Os Tres Xans

Os Tri Yann (literalmente, os Tres Xans) son un deses grupos imprescindíveis para coñecer a música bretoa contemporánea. Recoñezo que non é unha das miñas bandas predilectas desde o ponto de vista estético (decanto-me máis por un Alan Stivell, un Dan Ar Braz ou un Patrick Molard, por exemplo), mais iso non quita que recoñeza nos Tri Yann un deses espíritos peculiares, pintorescos e extravagantes tan do gosto das mentalidades célticas. Ideoloxicamente, inscreven-se nun nacionalismo bretón que às vezes lles ten dado algun que outro desgosto, mais no que se reafirman en muitas das suas canzóns. E iso que non proceden realmente das terras bretonantes, senón da Breizh Izel, a Alta Bretaña de fala romance (galló) mais historicamente integrada no antigo Ducado da Bretaña.
Como sei que entre os asíduos deste relanzo há algun que outro afeizoado aos Tri Yann (non si, Breogain?), aí vos vai este vídeo no que interpretan unha composizón tradicional, Franzozig, sobre un mariñeiro bretón que marcha a servir "à maldita Franza" (Ferrin dixit). O vídeo foi gravado no transcurso do Bretagnes à Bercy, un concerto celebrado en 1999 e no que tomaron parte todos os grandes músicos bretóns do momento, desde Alan Stivell até Gilles Servat, pasando por outras bandas quizá menos coñecidas por estes lares, como Armens. Por certo, que tamén nese concerto estava Dan Ar Braz (primeiro músico que cantou en bretón nun festival da Eurovisión), co seu grandioso L'Heritage des Celtes; un feixe de músicos de todos os recantos do mundo céltico, entre os que salientava o noso paisano Carlos Núñez.
Neste Franzozig há muitos detalles que a un fervente admirador das melodias bretoas non poden pasar-se-lle por alto. A audácia dos bailarins (non há certa semellanza entre este baile bretón e as jigs e reels irlandeses?), capazes de rachar toda lei física cos seus choutos; o ton sempre queixoso e rebelde dos cánticos bretóns; o ritmo pertinaz e obsesivo do kan ha diskan...
Aqui vos deixo, xa que logo, con estes Tres Xans que (por certo) tan pouco cadran co noso Xan autóctone e rosaliano...