Puirt-A-Beul (e cantar e resistir até que a língua se trabe...)

A cantante chama-se Julie Fowlis, e devo admitir que non a coñecia en absoluto. Porén, neste pequeno clip oferece unha amostra do que foi o puirt-a-beul, termo gaélico vertido ao inglés como mouth music. Trata-se dunha tradizón musical escocesa consistente en reproduzir coa boca unha melodia instrumental, xeralmente unha melodia concebida para gaita. Ainda que saibades gaélico, non tentedes traduzir o que canta a intérprete, e muito menos buscar-lle sentido a esas palavras, sinxelamente porque o non teñen: unha das características do puirt-a-beul é a primazia absoluta do ritmo en detrimento do conteúdo, de xeito que o que se emprega nestas composizóns son as chamadas non-sense words.
Há unha intrahistória triste no puirt-a-beul. Ainda que era unha prática comun dos gaiteiros para praticar as melodias que depois interpretarian co seu instrumento, o certo é que o desenvolvimento desta técnica ten muito a ver coas derrotas xacobitas, as eternas e sucesivas derrotas dos rebeldes escoceses (que no fundo son a encarnazón de todos os rebeldes e teimosos do mundo) culminadas no páramo ensanguentado de Drumossie en 1746. A represón que seguiu a ese desastre da causa xacobita foi brutal. Os signos de identidade dos highlanders foron estigmatizados; entre eles, a própria gaita, proibida tallantemente. Como ocorrera en Gales após a proibizón da harpa, o xénio musical tivo de canalizar-se pola via oral, e, mentres que os galeses desenvolveron unha música eminentemente coral, os escoceses toparon no puirt-a-beul unha porta aberta à permanéncia e à resisténcia...